Links: zoals een kleurenziende waarneemt. Rechts: zoals een kleurenblinde (protanoop) waarneemt.
Zes procent van de mensheid ziet kleuren op een andere manier dan de anderen. De meeste kleurzwakken zijn man. Slechts heel weinig vrouwen zijn kleurenblind. We noemen het wel ‘kleurenblind’, maar eigenlijk is dat niet de juiste term. Er zijn verschillende soorten ‘kleurenblindheid’. Bijna alle kleurenblinden zien wel kleuren, maar op een andere manier waardoor ze bepaalde kleuren niet of slecht kunnen onderscheiden. Zie onderstaande afbeelding van een ballenbak, waargenomen op vier verschillende manieren (zoals een kleurenziende het ziet, en zoals drie verschillende soorten kleurenblinden het zien). Het is daarom juister om te spreken over ‘kleurenzwakte’.
Als bij het ontwerpen van een product geen rekening is gehouden met kleurenblinden, kan dat problemen veroorzaken. Zie de onderstaande afbeelding van een autodashboard, gezien door een kleurziende persoon (links) en door een kleurzwakke persoon met protanopie (rechts). De protanoop kan de informatie op het dashboard nauwelijks aflezen.
Links: zoals een kleurenziende waarneemt. Rechts: zoals een kleurenblinde (protanoop) waarneemt.
Links voor kleurzienden
- Doe zelf een eenvoudige test of je kleurenblind bent.
- Nog een test voor kleurenblindheid, die ook het soort kleurenblindheid bepaalt. Door Jean Jouannic, opticiën.
- Tips over kleurgebruik voor ontwerpers zijn te vinden op de website www.naarvoren.nl.
- Wie zijn website, foto of drukwerk wil controleren op zichtbaarheid voor kleurzwakken en kleurenblinden kan de volgende hulpmiddelen gebruiken om de beelden om te zetten:
- online bij Vischeck of bij Colorblind Web Page Filter.
- met een programma dat op de eigen computer draait, Color Oracle.
- sommige beeldbewerkingsprogramma’s, zoals Adobe Photoshop (zie instructie) en Adobe Illustrator (werkt hetzelfde), hebben een ‘preview’ instelling voor protanopie en deuteranopie.
- Er is een norm voor kleurgebruik met het oog op kleurzwakken: ‘NPR 7022:2006 Functioneel kleurgebruik – Aanpassing aan kleurzienstoornissen’.
- Tips om het kleurenblinden op internet wat aangenamer te maken, gegeven door een kleurenblinde webarchitect.
Links voor kleurzwakken/kleurenblinden
- Het programma Daltonize kan online beelden corrigeren voor kleurenblinde kijkers.
- Met de Seekey kunnen kleurenblinden sommige kleuren beter onderscheiden. Ook in Nederland verkrijgbaar.
- WhatColor is een website die kleurenblinden helpt bij het identificeren van kleuren op het scherm van de computer.
- Er zijn ook elektronische apparaten die kleuren kunnen identificeren. In deze video presenteert de uitvinder zijn ‘open-source portable device that identifies colours and paper money at low cost.’
- Kleurpotloden met de naam van de kleuren er op kunnen heel handig zijn voor kleurenblinde kinderen. Deze zijn verkrijgbaar bij Clever Colours
Algemene links kleurenblindheid
- Grootste handicap van Nederland nauwelijks erkend. Onderzoek door het Hilda Verwey – Jonker Instituut. “We weten veel over de oorzaken van kleurenblindheid, maar over de maatschappelijke belemmeringen waarmee kleurenblinden geconfronteerd worden is weinig bekend.”
- Kleurenblindheid, een oplosbaar verkeersprobleem, publicatie in het tijdschrift Verkeerskunde.
- Wie wil weten hoe iemand die alleen zwart/wit kan zien het leven ziet, leze de op het internet gepubliceerde Columns van een zwart-wit kleurenblinde.
- Het verhaal van de kleurpotloden, door een kleurenblinde.
- Eerste wetenschappelijke publicatie over kleurenblindheid. Dalton, J., 1798. Extraordinary facts relating to the vision of colors: with observations. Memoirs of the Literary and Philosophical Society of Manchester.
- Historische wetenschappelijke publicaties over kleurenblindheid, van de Becker Medical Library.
- Zie www.kleurenblindheid.nl voor een lijst met boeken en een bibliografie over kleurenblindheid.
De foto’s op deze pagina zijn bewerkt met Vischeck.
